Người lao động khi ký kết hợp đồng lao động làm việc cho một cơ quan, đơn vị, người sử dụng lao động thì quyền lợi vẫn luôn là điều quan tâm hàng đầu. Đối với những người lao động làm việc lâu năm thì điều mọi người luôn nhắc đến chính là thâm niên làm việc. Vậy phụ cấp thâm niên trong doanh nghiệp là gì? Vậy khi nào thì người lao động được hưởng phụ cấp?
Thế nào là phụ cấp thâm niên trong doanh nghiệp?
Phụ cấp thâm niên là một trong những khoản phụ cấp lương, được trả hàng tháng và là một trong những cơ cấu trong thu nhập của người lao động. Chế độ phụ cấp này có thể được thỏa thuận trong hợp đồng lao động, thỏa thuận lao động hoặc quy định trong quy chế doanh nghiệp.
Chế độ phụ cấp thâm niên áp dụng với người lao động làm việc gắn bó lâu dài với người sử dụng lao động nhằm khuyến khích, tạo động lực cho người lao động làm việc hiệu quả hơn. Chưa có văn bản nào định nghĩa chính xác về phụ cấp thâm niên là gì? Có thể hiểu đây là khoản phụ cấp khích lệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động gắn bó lâu dài với nghề.
Khi nào thì được hưởng phụ cấp thâm niên?
Đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên theo quy định tại Nghị định số 204/2004/NĐ-CP Nghị định về chế độ tiền lương đối với cán bộ, công nhân viên chức và lực lượng vũ trang và Thông tư liên tịch 68/2011/TTLT-BGDĐT-BNV-BTC-BLĐTBXH được sửa đổi bởi Khoản 1, 2 Điều 1 Thông tư liên tịch 29/2015/TTLT-BGDĐT-BNV-BTC-BLĐTBXH :
- Sĩ quan và quân nhân chuyên nghiệp thuộc quân đội nhà nước.
- Hạ sĩ quan hưởng lương bên công an nhân dân.
- Người làm công tác cơ yếu trong các tổ chức thuộc cùng ngành.
- Cán bộ, công chức được nhận lương theo các ngạch hoặc chức danh chuyên ngành: hải quan, tòa án, kiểm sát, kiểm toán, thanh tra, thi hành án dân sự, kiểm lâm;
- Nhà giáo giảng dạy trong các cơ sở công lập thuộc nhà nước.
Như vậy, hiện nay chỉ có những đối tượng theo quy định trên được mới được ghi nhận về phụ cấp thâm niên theo quy định của văn bản pháp luật.
Cách tính toán mức hưởng phụ cấp thâm niên
Theo quy định tại Nghị định 54/2011/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ về phụ cấp thâm niên đối với nhà giáo thì Điều 2 quy định như sau:
Điều 2: Điều kiện, thời gian tính hưởng và không tính hưởng phụ cấp thâm niên
Thứ nhất, điều kiện được tính hưởng phụ cấp thâm niên.
- Nhà giáo có thời gian giáo dục và giảng dạy đủ 5 năm (60 tháng) sẽ được tính hưởng phụ cấp thâm niên.
Thứ hai, thời gian được tính hưởng phụ cấp thâm niên
- Trong khoảng thời gian giảng dạy trong các cơ sở giáo dục.
- Thời gian hưởng phụ cấp thâm niên ở các ngành nghề khác cộng dồn với thời gian quy định tại điểm a khoản này để tính thời gian hưởng phụ cấp thâm niên.
Thứ ba, thời gian phụ cấp thâm niên không tính
- Thời gian tập sự, thử việc hay thời gian hợp đồng làm việc lần đầu.
- Thời gian nghỉ việc riêng không hưởng lương liên tục, ít nhất từ 01 tháng trở lên.
- Thời gian nghỉ ốm đau, sinh đẻ vượt quá thời hạn theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
- Thời gian bị tạm đình chỉ công tác hoặc tạm giam giữ để phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử.
Mức hưởng khi có đủ 05 năm (60 tháng) làm công tác giảng dạy, giáo dục được tính bằng 5% của mức lương hiện tại đang hưởng, thêm mỗi năm công tác được hưởng thêm 01% lương, cộng thêm với các loại phụ cấp khác như phụ cấp thâm niên vượt khung.
Từ ngày 1/7/2020 Luật Giáo dục số số 43/2019/QH14 có hiệu lực đã bãi bỏ phụ cấp thâm niên với giáo viên. Cụ thể Điều 76 quy định:
“Ngành nhà giáo được xếp lương phù hợp với vị trí việc làm và lao động nghề nghiệp; được ưu tiên hưởng phụ cấp đặc thù theo nghề nghiệp theo quy định của Chính phủ.”
Ngoài ra, Nghị quyết số 27-NQ/TW nghị quyết hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương khóa XII về chính sách cải cách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp cũng quy định rõ chỉ có 03 đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên, gồm: Quân đội, Công an, Cơ yếu.
“Tiếp tục áp dụng phụ cấp kiêm nhiệm cùng phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp khu vực; phụ cấp trách nhiệm công việc; phụ cấp lưu động; phụ cấp phục vụ an ninh quốc phòng và cả phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang.
Bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức); phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ); phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp công vụ (do đã đưa vào trong mức lương cơ bản); phụ cấp độc về nguy hiểm và độc hại (do đã đưa điều kiện lao động có yếu tố độc hại, nguy hiểm vào phụ cấp theo nghề).”
Cán bộ, công chức, viên chức hiện nay đang được hưởng phụ cấp thâm niên, sẽ không còn được hưởng khoản này theo quy định trên.
Đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên tiếp chính là Chỉ huy trưởng Quân sự xã. Theo quy định tại Điều 18 Nghị định số 03/2016/NĐ-CP.
Việc hưởng phụ cấp thâm niên doanh nghiệp có phải đóng bảo hiểm xã hội?
Theo Thông tư 59 của Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội ban hành năm 2015, các khoản lương và phụ cấp được tính đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc gồm:
- Mức lương deal ghi hợp đồng lao động
- Phụ cấp trách nhiệm
- Phụ cấp chức vụ
- Phụ cấp thâm niên
- Phụ cấp sức khỏe, nguy hiểm về tính mạng
- Phụ cấp khu vực
- Phụ cấp lưu động
- Phụ cấp thu hút
- Các khoản bổ sung xác định rõ được mức tiền cụ thể…
Với quy định trên, có thể thấy – nếu được hưởng phụ cấp thâm niên hàng tháng thì người lao động sẽ phải trích đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội không thể không.
Kết luận
Như vậy, có thể thấy, phụ cấp thâm niên trong doanh nghiệp cũng là một trong những loại phụ cấp lương theo pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, tương tự các loại phụ cấp khác, phụ cấp thâm niên chỉ mang tính hỗ trợ, bù đắp một phần chi phí do phẩm chất công việc.
Do đó, không phải người lao động nào cũng có phụ cấp thâm niên và người sử dụng lao động cũng không bắt buộc phải trả phụ cấp thâm niên cho người lao động như những đối tượng theo Luật định đã nêu rõ.
